Пресс-релизы
Сұйытылған мұнай газын бөлудің қолданыстағы схемасы бәсекелестіктің дамуына кедергі келтіреді
Действующая система распределения сжиженного нефтяного газа создает барьеры развития конкуренции
14 желтоқсанда ҚР Бәсекелестікті қорғау және дамыту агенттігінің (БҚДА) жанындағы Кедергілер жөніндегі кеңестің бірінші отырысы өтті. Кеңеске қатысушылар ҚР Энергетика министрлігі құрған квоталау негізінде сұйытылған мұнай газын (СМГ) бөлу жүйесін талқылады, оған сәйкес СМГ-ға газ желісі ұйымдарының (ГЖҰ) шектеулі шеңбері төмен реттелетін бағалар бойынша қол жеткізеді, бұл нәтижесінде кедергілер жасайды және бәсекелестікті дамыту қағидаттарын бұрмалайды, сұйытылған газ өндірісінің инвестициялық тартымдылығын төмендетеді. СМГ-дағы бағаны мемлекеттік реттеу жүйесінен - тек газ желісі ұйымдары ғана ұтады.
Жекелеген ұсынымдар ретінде сұйытылған мұнай газының электрондық саудасын жетілдіру шеңберінде жергілікті нарықтар шеңберіндегі саудадан бәсекелестікті кеңейтуге жәрдемдесетін неғұрлым ірі өңірлік нарықтарға көшуді ұсынамын. Сондай-ақ ашықтықты арттыру үшін тікелей өңірлерде электрондық сауданы ұйымдастыруды ұсынамын, бұл жекелеген облыстар деңгейінде тапшылықтың туындауы бойынша тәуекелдерді төмендетуге мүмкіндік береді. Монополияға қарсы органның атына Кедергілер жөніндегі кеңестің өзінің монополияға қарсы жұмсақ саясатын жетілдіру тұрғысындағы ұсыныстарының бірі монополияға қарсы комплаенс институтын енгізу болуы мүмкін, - деп ұсынды отырыста Кедергілер жөніндегі кеңеске қатысушылардың бірі, «ЕТС тауар биржасы» АҚ Нұр-Сұлтан қаласы бойынша филиалының директоры Нұржан Бегалин.
Отырыс қорытындысы бойынша Кедергілер жөніндегі кеңес саланы реттеудің қолданыстағы оң тетігін жетілдіру, нарықты ырықтандыруға, оның ішінде 2022 жылға дейін сұйытылған мұнай газы сауда-саттығына толық көшу жолымен және газ желісі ұйымдарын аккредиттеу институтын жою жөнінде ұсынымдар әзірледі.
Қазіргі кезде БҚДА-ның өңірлік бөлімшелері Батыс Қазақстан, Солтүстік Қазақстан, Павлодар, Қостанай, Қарағанды облыстарында 10 ГЖҰ қатысты тергеп-тексеру жүргізіп жатыр. Бұдан басқа, өңірлік бөлімшелер көлемдерді өңірлік ГЖҰ арасында бөлу кезінде әкімдіктердің іс-әрекеттеріне шағымдарды жыл сайын қарайды.
14 декабря состоялось первое заседание Совета по барьерам Агентства по защите и развитию конкуренции РК (АЗРК). Участники Совета обсудили выстроенную Министерством энергетики РК систему распределения сжиженного нефтяного газа (СНГ) на основе квотирования, согласно которой СНГ доступен по низким регулируемым ценам ограниченному кругу газосетевых организаций (ГСО), что в итоге создает барьеры и искажает принципы развития конкуренции, снижает инвестиционную привлекательность производства сжиженного газа. В выигрыше от системы государственного регулирования цен на СНГ - только газосетевые организации.
- В качестве отдельных рекомендаций в рамках совершенствования электронной торговли сжиженным нефтяным газом предлагаю перейти от торговли в рамках локальных рынков к более крупным региональным, способствующим расширению конкуренции. Также, для увеличения прозрачности, предлагаю организовать электронную торговлю непосредственно в регионах, что позволит снизить риски по возникновению дефицита на уровне отдельных областей. Одним из предложений Совета по барьерам в адрес антимонопольного органа на предмет совершенствования собственной мягкой антимонопольной политики могло быть внедрение института антимонопольного комплаенс, - предложил на заседании один из участников Совета по барьерам, директор филиала АО «Товарная биржа ЕТС» по г. Нур-Султану Нуржан Бегалин.
По итогам заседания Совет по барьерам выработал рекомендации по совершенствованию действующего правого механизма регулирования отрасли, необходимости приступить к либерализации рынка, в том числе путем полного перехода на торги сжиженным нефтяным газом до 2022 года и отменой института аккредитации газосетевых организаций.
В настоящее время территориальными подразделениями АЗРК проводятся расследования в отношении 10 ГСО в Западно-Казахстанской, Северо-Казахстанской, Павлодарской, Костанайской, Карагандинской областях. Кроме того, территориальными подразделениями ежегодно рассматриваются жалобы на действия акиматов при распределении объемов среди региональных ГСО.